เช็กข่าวชัวร์ : "ข้าวเก่าแช่ตู้เย็น" สร้างสารพิษ Mycotoxin ทำสมองล้า จริงหรือไม่?

Fact Check ข่าว “ข้าวเก่าแช่ตู้เย็นสร้างสารพิษ Mycotoxin ทำให้สมองล้า ภูมิคุ้มกันอ่อนแอ” จริงหรือไม่?

ในโลกออนไลน์มีการส่งต่อข้อมูลเตือนภัยสุขภาพที่สร้างความตื่นตระหนกให้กับประชาชน โดยระบุว่าการรับประทาน "ข้าวเก่าแช่ตู้เย็น" เป็นอันตรายอย่างยิ่ง เพราะจะก่อให้เกิดสารพิษ Mycotoxin ส่งผลให้สมองล้าและภูมิคุ้มกันอ่อนแอ จนเกิดกระแสความเข้าใจผิดในวงกว้าง กองบรรณาธิการ Sanook News จึงได้ดำเนินการตรวจสอบข้อเท็จจริงดังกล่าวเพื่อให้ความกระจ่างแก่ผู้อ่าน

คำถาม

“จริงหรือไม่ที่มีการแชร์ข้อมูลว่า การนำข้าวเก่าไปแช่ตู้เย็นจะสร้างสารพิษ Mycotoxin ซึ่งเป็นสาเหตุทำให้เกิดอาการสมองล้าและภูมิคุ้มกันร่างกายอ่อนแอ?”

การตรวจสอบ

กองบรรณาธิการ Sanook News ได้ตรวจสอบข้อมูลจาก กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข และศูนย์ต่อต้านข่าวปลอม (Anti-Fake News Center) พบว่าประเด็นดังกล่าวนั้นเป็น ข้อมูลบิดเบือน

ทางกรมอนามัยได้ชี้แจงข้อเท็จจริงทางวิทยาศาสตร์ว่า เชื้อแบคทีเรียที่มักพบในข้าวสุกคือ Bacillus cereus ซึ่งสามารถสร้างสารพิษที่ทำให้อาหารเป็นพิษได้ แต่ปัจจัยหลักที่ทำให้เชื้อชนิดนี้เจริญเติบโตและสร้างสารพิษ ไม่ได้เกิดจากการนำเข้าตู้เย็น แต่เกิดจากการทิ้งข้าวสุกไว้นอกตู้เย็นที่อุณหภูมิห้องเป็นเวลานาน (มากกว่า 2 ชั่วโมง) ต่างหาก

การนำข้าวเข้าตู้เย็นถือเป็นการถนอมอาหารที่ถูกต้อง เพราะความเย็นจะช่วยยับยั้งการเจริญเติบโตของเชื้อแบคทีเรีย ส่วนคำกล่าวอ้างเรื่องสารพิษ "Mycotoxin" นั้นเป็นข้อมูลที่คลาดเคลื่อน เนื่องจาก Mycotoxin เป็นสารพิษที่เกิดจาก "เชื้อรา" ไม่ใช่เชื้อแบคทีเรีย และมักพบในธัญพืชที่เก็บรักษาไม่ดีจนเกิดความชื้นและขึ้นรา

ดังนั้น การกล่าวอ้างว่าความเย็นในตู้เย็นเป็นตัวกระตุ้นให้เกิดสารพิษจึงเป็นข้อมูลที่ไม่ถูกต้องตามหลักวิชาการ และอาจทำให้ประชาชนเข้าใจผิดเกี่ยวกับการถนอมอาหาร

ข้อเท็จจริง

ข้อมูลบิดเบือน

การแช่ข้าวในตู้เย็นไม่ได้สร้างสารพิษ Mycotoxin ตามที่กล่าวอ้าง อันตรายที่แท้จริงเกิดจากการวางข้าวทิ้งไว้นอกตู้เย็นนานเกินไปจนเชื้อแบคทีเรียเจริญเติบโต ขอให้ประชาชนมั่นใจว่าการเก็บข้าวในตู้เย็นเป็นการยืดอายุอาหารที่ปลอดภัย หากปฏิบัติอย่างถูกสุขลักษณะ

อ้างอิง

1. ศูนย์ต่อต้านข่าวปลอม ประเทศไทย (Anti-Fake News Center Thailand)
2. คำชี้แจงจาก กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข